අකිඩා ඉගෙන ගන්නේ ඇයි ?

ඉස්ලාමීය ප්‍රවෘත්ති, ටැන්ජුන් හි නිම් - අකීඩා විද්‍යාව ඇදහිල්ල ලෙසද හැඳින්වේ. ගේබ්‍රියෙල්ගේ සුප්‍රසිද්ධ හදීසයේ මෙන්ම නබි සල්ලල්ලාහු අලයිහි ව සල්ලම් පැහැදිලි කළේ ඇදහිල්ල සමන්විත වන්නේ අල්ලාහ්, දේවදූතයන්, ඔහුගේ පොත්, ඔහුගේ ප්‍රේරිතයන්, අන්තිම දවස සහ ඉරණම කෙරෙහි ඇදහිල්ල යනුවෙනි. මෙම කරුණු හය ඇදහිල්ලේ කුළුණු ලෙස හැඳින්වේ.

ප්‍රශ්නයක් මතු වුවහොත් මා අකීඩා ඉගෙන ගත යුත්තේ ඇයි? ඒ කියන්නේ ඔබ දැනටමත් ඉගෙනීමට අදහස් කර ඇත.

එබැවින් අකිඩා හැදෑරීම පළමුව වෙනත් විද්‍යාවට පෙර කළ යුතුය. දේශනා කිරීමේදීද. ප්‍රමුඛතාවය විය යුතු ඇදහිල්ල හා ඒක දේවවාදයට ඩාවා.

තර්කය කුමක්ද, ඉගෙනීම ආරම්භ වන්නේ අකීඩා වෙතින් අන් අයගෙන්ද?

ජුන්ඩුබ් බින් ‘අබ්දුල්ලාහ්’ තුමාණන් පැවසුවේ, අපි නබි සල්ලල්ලාහු අලයිහි ව සල්ලම් සමඟ එක්ව සිටියෙමු, අපි බාලි වෙත ළඟා වූ දරුවන් ය. අල්-කුර්ආනය හැදෑරීමට පෙර අපි ඇදහිල්ල ඉගෙන ගනිමු. අල්-කුර්ආනය කෙරෙහි අපගේ විශ්වාසය වැඩි වන පරිදි අපි අල්-කුර්ආනය අධ්‍යයනය කරමු. (අංක 61 ඉබ්නු මාජා විසින් විස්තර කරන ලදී. අල්-හෆීෂ් අබු තාහීර් පැවසුවේ මෙම හදීස් සහී අව්‍යාජ බවය)

ඉහත හදීසයේ වාසි කිහිපයක් තිබේ:

කුඩා කල මිතුරන් මිතුරන් හා ක්‍රියාවන්ට පෙර ඇදහිල්ලේ දේවල් (ඇදහිල්ලේ කුළුණු හා සම්බන්ධ විවිධ දේ) ඉගෙන ගැනීමට මහත් උනන්දුවෙන් සිටිති.
අල්-කුර්ආනය ඉගෙන ගැනීමට හා කටපාඩම් කිරීමට කුඩා මිතුරන් ද උනන්දු වෙති.
මිතුරන් ආගම හැදෑරීමට ඉතා උනන්දුවෙන් සිටිති.
දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි ඇදහිල්ල, දේවදූතයන් කෙරෙහි ඇදහිල්ල, දෙවියන් වහන්සේගේ පොත කෙරෙහි ඇදහිල්ල, අපෝස්තුලුවරුන් කෙරෙහි ඇදහිල්ල, පරලොව කෙරෙහි ඇදහිල්ල සහ ඉරණම කෙරෙහි ඇදහිල්ල යන කරුණු වලින් පටන් ගෙන ඇදහිල්ලෙන් සන්නද්ධ වී එය අධ්‍යයනය කිරීම වැදගත් ය. ඇදහිල්ලේ මූලධර්මය මෙයයි. ඇදහිල්ලේ කුළුණු හය ලෙස අප දන්නේ එයයි. අල්-කුර්ආනය හැදෑරීමට පෙර මේ ආකාරයේ ඇදහිල්ලක් නිසි ලෙස ක්‍රියාත්මක කළ යුතුය.
ඔබට අව්‍යාජ විශ්වාසයක් ඇත්නම් අල්-කුර්ආනය අධ්‍යයනය කිරීම ප්‍රයෝජනවත් වේ.
කුඩා කල සිටම අකිඩා අපගේ දරුවන් තුළ පැටවිය යුතුව තිබුණි. විශ්වයේ මැවුම්කරු, පෝෂණය ලබා දෙන තැනැත්තා සහ නියාමකයා වශයෙන් දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි ඔහු තුළ ඇති විශ්වාසය සත්‍යයකි. නිදසුනක් වශයෙන්, ඔහු දෙවියන් වහන්සේ එකම දෙවියා බවට පත් කළ බව සත්‍යයකි.
දේශනා කිරීමේදී අකිඩා දේශනා කිරීම සඳහා ප්‍රමුඛතාවය දිය යුතුය. ඉබ්නු ‘අබ්බාස් රදියල්ලාහු‘ අන්හුමා වෙතින් ඔහු මෙසේ පැවසීය.

“මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් මුආඩ්ස් යේමනයට යවන විට ඔහු ඔහුට මෙසේ කීවේය.“ නියත වශයෙන්ම ඔබ ලියන්නන්ගේ ජනතාව වෙත පැමිණෙනු ඇත. එවිට ඔවුන් ඔබේ අල්ලාහ් තආලා බවට පත් කිරීම ඔවුන්ගේ පළමු අවස්ථාව බවට පත් කරන්න. ඔවුන් මෙය තේරුම් ගන්නේ නම්, දිවා රෑ පහක් යාච් යාච්ඤාව ා කිරීමට අල්ලාහ් ඔවුන්ට බැඳී ඇති බව ඔවුන්ට දන්වන්න. ඔවුන් යාච් සංස් ා කර ඇත්නම්, ඔවුන්ගේ ධනයෙන් දානය ගෙවීමට අල්ලාහ් බැඳී සිටින බව ඔවුන්ට දන්වන්න. එය ඔවුන් අතර සිටින ධනවතුන්ගෙන් ලබාගෙන ඔවුන් අතර සිටින අගහිඟකම් ඇති අයට බෙදා දෙනු ලැබේ. ඔවුන් එයට එකඟ වන්නේ නම්, ඔවුන්ගේ දේපළෙන් ගන්න, නමුත් ඔවුන් සතුව ඇති වටිනා වත්කම් ගැන සැලකිලිමත් වන්න. ” (බුහාරි විසින් විස්තර කරන ලදි, අංක 7372; මුස්ලිම්, අංක 19).

නබි සල්ලල්ලාහු අලයිහි ව සල්ලම් තුමා පැවසූ බව ඉබ්නු ‘උමර් රදියල්ලාහු‘ අන්හුමා වෙතින් ඔහු පැවසීය.

අල්ලාහ් හැර වෙනත් නමස්කාර කිරීමට අයිතියක් ඇති දෙවියෙකු (නමස්කාරයක්) නොමැති බවත්, මුහම්මද් දෙවියන්ගේ දූතයා බවත්, යාච් යාච්ඤාව ා කර දානයක් කරන බවත් මිනිසුන් සාක්ෂි දෙන තුරු මට සටන් කිරීමට අණ කරන ලදි. ඔවුන් එසේ කර ඇත්නම්, ඔවුන්ගේ රුධිරය හා දේපළ ඉස්ලාමීය අයිතිවාසිකම්වලින් මාගෙන් ආරක්ෂා කරගන්න. ඔවුන්ගේ ගණනය කිරීම් අල්ලාහ් තආලාට ඉතිරි වේ. (බුහාරි විසින් විස්තර කරන ලදි, අංක 25; මුස්ලිම්, අංක 21)

අකීඩා යනු අල්ලාහ් ඉදිරියෙහි පුණ්‍ය කටයුතු පිළිගැනීමේ පරාමිතියකි. අකිඩාහි විරුද්ධවාදීන් ෂිර්ක් වන අතර, ෂිර්ක් කරන අය දෙවියන් විසින් කරන ක්‍රියාවන් විසින් පිළිගනු නොලැබේ.